W dniu 9 października 2024 roku IRU (Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego) skierowała apel do Komisji Europejskiej o przesunięcie terminu obowiązkowej wymiany tachografów w pojazdach na inteligentne tachografy II generacji (G2V2). Wraz z komunikatem wydanym przez rumuńską organizację UNTRR, apel ten wywołał niemałe zamieszanie w branży transportowej, a przedstawione argumenty budzą wiele pytań. W szczególności należy zwrócić uwagę na pewne nieścisłości, które mogą wprowadzać przewoźników w błąd.

Najważniejsze daty związane z wymianą tachografów są następujące: 

• Do 31 grudnia 2024 r. – wszystkie pojazdy z tachografami analogowymi lub cyfrowymi (tzw. nieinteligentnymi) muszą zostać doposażone w inteligentne tachografy II generacji.
• Do 18 sierpnia 2025 r. – wymiana dotyczy pojazdów wyposażonych w inteligentne tachografy I generacji, które były montowane od czerwca 2019 r.

Co ważne, wszystkie te wymogi dotyczą pojazdów uczestniczących w ruchu międzynarodowym. Z analizy przeprowadzonej przez Eurostat wynika, że w ruchu międzynarodowym 60% pojazdów ma pięć lat lub mniej (dane z 2022 r.). Oznacza to, że wiele pojazdów, które weszły do eksploatacji po czerwcu 2019 r., objętych obowiązkiem wymiany dopiero do 18 sierpnia 2025 r., nie podlega wymianie w terminie grudniowym.

Manipulacja skalą wymiany tachografów 

W komunikacie UNTRR podano, że 55-65% pojazdów nie dotrzyma terminu modernizacji tachografów do 31 grudnia 2024 r. Jednak warto zaznaczyć, że ta liczba nie obejmuje dużej części pojazdów młodszych, zarejestrowanych po czerwcu 2019 r., które posiadają już tachografy I generacji. Te pojazdy będą musiały zostać doposażone dopiero w 2025 roku. Samochód zarejestrowany w maju 2019 r. będzie miał zaledwie 5 lat i 7 miesięcy na koniec 2024 roku, co oznacza, że do wymiany przystąpi dopiero rok później.

Skala wymiany tachografów w grudniu 2024 r. dotyczy więc głównie starszych pojazdów z tachografami analogowymi i cyfrowymi. Liczba pojazdów wymagających modernizacji jest zatem zdecydowanie mniejsza, niż sugeruje IRU.

Problemy z instalacją nowych tachografów

Kolejną istotną kwestią, której nie można zignorować, jest problem związany z poprawnością instalacji tachografów G2V2. W wielu przypadkach, szczególnie w nowo powstałych warsztatach, dochodzi do błędnych instalacji urządzeń, co powoduje ich awaryjność i zniechęca przewoźników do planowania wymiany. Problemy te nie wynikają z samej technologii, ale z braku doświadczenia i niewłaściwego przeszkolenia monterów.

Podsumowując, choć apel IRU o przesunięcie terminu może wynikać z realnych obaw, to przedstawiona skala problemu jest wyolbrzymiona. Kluczowe jest, aby przewoźnicy mieli pełny obraz sytuacji, a komunikaty takie jak ten, wydane przez UNTRR, nie wprowadzały w błąd, lecz opierały się na rzetelnych danych.

Mit o konieczności instalacji dodatkowych anten GPS

W komunikacie UNTRR wspomniano również o dodatkowych kosztach związanych z instalacją nowych anten GPS po modernizacji tachografów. W rzeczywistości konieczność montażu dodatkowych anten jest wymagana jedynie w przypadkach, gdy sygnał GPS jest słaby. W większości pojazdów instalacja dodatkowych anten nie jest potrzebna, co obala tezę o znacznych dodatkowych kosztach.

Sprawna wymiana tachografów w Polsce

Warto podkreślić, że w Polsce proces wymiany tachografów przebiega sprawnie. Z około 250 tysięcy pojazdów transportowych, 40% – czyli 100 tysięcy pojazdów – musi dokonać wymiany tachografów na inteligentne II generacji do końca grudnia 2024 roku. Obecnie szacuje się, że 35% z tych pojazdów – czyli około 35 tysięcy – już przeszło modernizację, co stanowi znaczący postęp w przygotowaniach do nadchodzącego terminu. Pozostaje więc jeszcze około 65 tysięcy pojazdów, które muszą zostać zmodernizowane przed upływem terminu.

Z kolei 60% pojazdów, czyli około 150 tysięcy, będzie podlegać wymianie tachografów w przyszłym roku, gdyż dotyczy ich termin doposażenia do 18 sierpnia 2025 roku. Te pojazdy są wyposażone w inteligentne tachografy I generacji, instalowane od czerwca 2019 roku, co oznacza, że skala wymian w 2025 roku będzie również znacząca, ale przewoźnicy mają na to więcej czasu.

Niestety, komunikaty takie jak ten wydany przez UNTRR mogą wzmacniać niechęć do wymiany tachografów, które są przecież obowiązkowe. Szerzenie informacji o rzekomych opóźnieniach lub problemach technicznych może niepotrzebnie zniechęcać przewoźników do podjęcia działań. W rzeczywistości sytuacja w wielu krajach, w tym w Polsce, pokazuje, że proces ten może przebiegać efektywnie, o ile działania są dobrze zaplanowane. Dlatego publikacje na ten temat powinny być bardziej rzetelne i opierać się na wiarygodnych danych, aby wspierać odpowiedzialne podejście do zmian.

Oryginał komunikatu UNTRR znajdą Państwo na stronie internetowej
https://www.untrr.ro/